تأثیر چای ترش بر گلوکز، پروفایل چربی و لیپوپروتئین ها در بیماران مبتلا به دیابت

مقدمه: گیاه hibiscus sabdariffa به طور گسترده در مناطق حاره ای کاشت می شود و رنگ قرمز گلبرگ آن به عنوان نوشیدنی و رنگ غذایی کاربرد دارد. برای پیشگیری و درمان سنگ های کلیوی و مثانه در طب سنتی، هم چنین به عنوان آنتی باکتریال، ضد قارچ، ماده ی هیپوکلسترولمیک، آنتی اسپاسمودیک و کاهنده ی فشارخون استفاده می شود. هدف این مطالعه تعیین اثر مصرف کوتاه مدت چای این گیاه توسط بیماران دیابتی بر میزان قند و لیپید آنها بود. مواد و روش ها: در این مطالعه ی کارآزمایی بالینی دو سوکور 60 بیمار مبتلا به دیابت از مرکز تحقیقات دیابت یزد به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. به مدت 30 روز، یک گروه روزانه 2 بار، صبح و عصر بین وعده های غذایی از دم کرده ی چای معمولی و گروه دوم چای ترش مصرف کردند. بسته های حاوی یک قاشق غذاخوری سر صاف چای به افراد داده و نحوه ی تهیه ی آن نیز آموزش داده شد به طوری که هربسته در یک لیوان آب به مدت 20 تا 30 دقیقه دم شده و روزانه صبح و عصر بین وعده های غذایی مصرف شد. در ابتدا و انتهای مطالعه، نمونه ی خون بعد از ناشتایی به مدت حداقل 12 ساعت از افراد گرفته و قندخون، هموگلوبین a1c، کلسترول تام، تری گلیسرید، کلسترول hdl، کلسترول ldl، لیپوپروتئین lp(a)، آپو a1 و آپو b100 اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و p کمتر و مساوی 05/0 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد. یافته ها: 53 نفر ( 27 نفر گیرنده ی چای ترش و 26 نفر گیرنده ی چای معمولی) تا پایان مطالعه مشارکت داشتند. به جز lp(a) و آپو a1، تمام لیپیدها و لیپوپروتئین های مورد مطالعه در گیرندگان چای ترش قبل و بعد از مداخله کاهش و افزایش (hdl-c) معنی داری را نشان دادند، در حالی که در گیرندگان چای معمولی تنها کلسترول hdl قبل و بعد از مداخله افزایش معنی داری نشان داد که نزدیک به 7/16% افزایش یافت. میانگین قندخون ناشتا در هر دو گروه قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی داری نداشت. میانگین هموگلوبین a1c قبل و بعد از مداخله در گیرندگان چای ترش برخلاف گیرندگان چای معمولی تفاوت معنی داری نشان داد. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد مصرف دم کرده ی چای ترش به طور معنی داری نسبت به چای معمولی بر اصلاح پروفایل لیپیدهای خون مؤثر است ولی بر قند و هموگلوبین a1c اثر معنی دار طبی ندارد. با توجه به یافته های این مطالعه و بررسی های مشابه دیگر، مصرف متعادل چای ترش توسط افراد مبتلا به دیابت تأثیر خواهد داشت.